Każda zmiana w zachowaniu Twojego pupila może wydawać się niepokojąca. Zwłaszcza jeśli spokojny, rodzinny zwierzak nagle staje się agresywny lub gdy niegdyś pełen życia, towarzyski pies teraz wydaje się nieśmiały i wycofany.
Ponieważ istnieje wiele przyczyn, które mogą prowadzić do zmian w zachowaniu, Twoje obawy są w pełni uzasadnione. Zanim jednak zwrócisz się o pomoc do behawiorysty, zabierz psa do lekarza weterynarii , który sprawdzi jego stan zdrowia, gdyż zmiany w zachowaniu są często spowodowane stanem chorobowym.
Zmiany w zachowaniu psa, które mogą być związane z chorobami
Kiedy źle się czujesz, zwykle nie masz nastroju na wychodzenie z domu, nawiązywanie kontaktów towarzyskich ani jakąkolwiek aktywność. To samo dotyczy naszych zwierząt i często jednym z pierwszych objawów choroby u psa jest zmiana w jego zwykłym zachowaniu. Może to być subtelna modyfikacja w jego zwyczajach, taka jak większe zapotrzebowanie na sen czy brak chęci do zabawy, lub bardziej zauważalna nagła zmiana, taka jak nienadążanie z wyjściem za potrzebą lub nietypowe okazywanie agresji.
Do częstych zmian w zachowaniu u psów zaliczają się:
-
agresja
może być ogólna, związana z jedzeniem, innymi psami lub dotykiem w bolesnym miejscu -
stany lękowe
szczególnie gdy pies zostaje sam -
zmiana apetytu
zwiększony apetyt (włącznie z tzw. żebraniem o jedzenie) lub zmniejszony apetyt -
zachowania unikowe
np. unikanie trudno dostępnych miejsc, takich jak schody i wysokie meble, lub stronienie od zabawy czy interakcji z opiekunami i innymi zwierzętami -
większa senność, a nawet stan letargu
-
wokalizacja (piszczenie, warczenie, szczekanie)
-
niepokój/niemożność znalezienia sobie miejsca
-
samookaleczanie
często objawia się nadmiernym drapaniem/lizaniem danego obszaru.
Jeśli zauważysz którąkolwiek z tych zmian w zachowaniu swojego psa, zasięgnij porady weterynarii, ponieważ często to fizyczne cierpienie może być jej powodem. Ból, swędzenie, zmiany ciśnienia krwi, zmiany metabolizmu oraz zmiany w funkcjonowaniu mózgu i nerwów są obserwowane w wielu stanach chorobowych.
Na przykład:
- Powolny metabolizm spowodowany niedoczynnością tarczycy może sprawiać, że pies więcej śpi.
- Swędzenie spowodowane chorobami skóry może wywoływać niepokój, utratę zainteresowania zabawą i samookaleczanie.
- Ból spowodowany chorobą stawów może skutkować agresją lub zachowaniami unikowymi.
- Niskie ciśnienie krwi spowodowane chorobami serca może skutkować nietolerancją wysiłku fizycznego i unikaniem ćwiczeń.
Po zdiagnozowaniu lekarz weterynarii może przepisać leki, które przyniosą ulgę lub pomogą kontrolować większość z tych schorzeń, poprawiając jakość życia Twojego pupila.
Zmiany w zachowaniu spowodowane bolesnymi lub irytującymi dolegliwościami są bardzo częste
Wiele chorób powoduje ból i dyskomfort, co może skutkować pojawieniem się nowych oznak behawioralnych. Choć schorzenia te dotykają psy w każdym wieku, najczęściej cierpią na nie starsze psy.
Agresywne zachowanie jest częstą oznaką bólu. Dlatego psy, u których nagle pojawia się agresja, wymagają dokładnego badania w celu ustalenia, czy przyczyną jest choroba.
U psów doświadczających bólu można zaobserwować nie tylko agresję, lecz także cały szereg objawów behawioralnych1, w tym:
- agresję w reakcji na dotyk określonego obszaru ciała
- agresję wobec innych psów
- agresję w reakcji na podchodzenie innych osób
- zwiększone zapotrzebowanie na sen
- zmniejszoną tolerancję na wysiłek fizyczny
- zmianę miejsca spania lub zabawy – mogą unikać wskakiwania na sofy lub łóżkads
- unikanie schodów
- niechęć do zabawy lub interakcji
- samookaleczanie.
Najczęstsi winowajcy:
Choroba zwyrodnieniowa stawów
Zapalenie stawów lub, jak nazywają to lekarze weterynarii, osteoarthritis , może być równie bolesne dla zwierzęcia co dla człowieka. Psy z chorymi stawami często wykazują zmiany w zachowaniu nawet przed pojawieniem się jakichkolwiek oznak kulawizny. Zmiany te mogą być subtelne i będą dni, kiedy Twój pupil wygląda i czuje się lepiej, ale będą też takie, kiedy jest mniej aktywny i więcej śpi2. Ostatecznie pies może zacząć utykać lub reagować agresją na dotyk, co zwykle oznacza, że choroba jest już zaawansowana.
Z pomocą lekarza weterynarii osteoarthritis można skutecznie leczyć, aby przynieść psu ulgę i poprawić jakość jego życia. To z kolei powinno się przyczynić do złagodzenia wszelkich niepokojących zmian w zachowaniu. Jeśli pies jest starszy, nie należy zakładać, że to jego wiek wpływa na zmianę zachowania. Zwyrodnienie stawów może być bardzo bolesną chorobą dla zwierzęcia, ale pamiętaj, że można sobie z nią poradzić przy wsparciu Twoim i Twojego lekarza weterynarii.
Choroby zębów
Dyskomfort spowodowany chorobą zębów może być przez nas łatwo zbagatelizowany, ponieważ psy z zaawansowanymi problemami stomatologicznymi zwykle nadal jedzą normalnie.
Jednakże na pewno wiesz – jak każdy, kto choć raz miał problemy stomatologiczne – że ból zębów może być naprawdę uciążliwy. U psów może sprawiać, że nie tolerują dotykania w okolicy pyska lub głowy, aby nie narażać się na dyskomfort. Często opiekunowie zauważają, że ta nadwrażliwość na dotyk ustępuje po leczeniu stomatologicznym.
Problemy skórne
Problemy skórne są na tyle częste, że większość opiekunów ma z nimi styczność przynajmniej raz. Od inwazji pasożytów, takich jak pchły, po alergiczne zapalenie skóry, które sprawia, że pies ciągle się drapie lub gryzie swędzące obszary ciała – zaburzenia naturalnego stanu skóry Twojego pupila mogą wpływać na jego zachowanie.
Inne typowe bolesne lub nieprzyjemne dolegliwości
- Problemy z układem moczowym
- Zapalenie trzustki
- Choroby kręgosłupa
- Nowotwór
Zmiany w zachowaniu wynikające z utraty funkcji sensorycznych
Gdy psy się starzeją, mamy w zwyczaju myśleć, że zmiany w ich zachowaniu są naturalnym wynikiem tego procesu. Warto jednak omówić wszelkie obawy dotyczące zdrowia psa z lekarzem weterynarii, który może zalecić odpowiednią terapię lub wprowadzenie modyfikacji środowiskowych, aby zapewnić Twojemu pupilowi komfort. Pogorszenie słuchu lub wzroku może zachwiać pewnością siebie u psa lub opóźniać jego reakcję na bodźce.
Zachowania, które często wiążą się z utratą funkcji sensorycznych, obejmują:
- zmianę w interakcjach z ludźmi – nierozpoznawanie członków rodziny, brak powitania w drzwiach
- kurczowe przywiązanie, niechęć do oddalania się
- potęgujący się lęk przed separacją i zostawaniem samemu
- wokalizację (piszczenie, warczenie, szczekanie)
- niepokój/niemożność znalezienia sobie miejsca
- zmianę apetytu
- większe zapotrzebowanie na sen w ciągu dnia
- niepokój w nocy
- niekontrolowane załatwianie potrzeb fizjologicznych.
Każda z tych oznak może dotyczyć psów w różnym wieku, dlatego jeśli zauważasz, że Twój pupil wykazuje jakiekolwiek nieprawidłowe zachowania, jak najszybciej zasięgnij porady weterynaryjnej, by pomóc mu w cierpieniu.
Utrata słuchu i wzroku
Z wiekiem tak u psów, jak i u ludzi, następuje stopniowe pogarszanie się wzroku i słuchu. Nie jest to nagły proces. Co więcej, większość psów dobrze się przystosowuje do tej utraty, więc możesz nie zdawać sobie z niej sprawy, dopóki stan nie będzie zaawansowany i nie pojawią się zmiany w zachowaniu. Porozmawiaj z lekarzem weterynarii, aby dowiedzieć się, jak pomóc swojemu psu odnaleźć się w tej sytuacji i ułatwić mu życie.
Jeśli jednak utrata wzroku lub słuchu wydaje się nagła, jest to przypadek, który wymaga pilnej pomocy weterynaryjnej.
Ogólnie rzecz biorąc, im bardziej nagła utrata wzroku lub słuchu, tym poważniejsza jest choroba, która za nią stoi, ale jednocześnie większe są szanse na wyleczenie. Wiemy, że to dla Ciebie niezwykle stresujące, gdy Twój pies jest zdezorientowany, ale postaraj się zachować spokój i zaufaj kompetencjom lekarza weterynarii.
Demencja psów, czyli zespół zaburzeń funkcji poznawczych
Choroba ta najczęściej dotyka starzejące się psy, powodując u nich dezorientację i niepokój, co jest również przykre dla Ciebie, zwłaszcza gdy nie wiesz, jak postępować3. Aby zdiagnozować ten stan, należy najpierw wykluczyć inne choroby. Oprócz leków możesz wypróbować różne sposoby, w tym zmianę diety i ćwiczenia stymulujące umysł, aby pomóc swojemu zwierzakowi.
Kiedy zmiana w zachowaniu psa jest powodem do odwiedzenia lekarza?
Czasami oczywiście zmiana zachowania jest problemem behawioralnym. W takim przypadku lekarz weterynarii może skierować Twojego pupila do behawiorysty weterynaryjnego na terapię. Jednak najpierw musi wykluczyć wszelkie choroby. Dolegliwości fizyczne często powodują zmiany w zachowaniu, dlatego tak ważna jest poprawna diagnoza, która umożliwia szybkie rozpoczęcie leczenia – abyście, Ty i Twój pies, mogli wrócić do zajmowania się tym, co kochacie!
1 Barcelos, A-M; Mills, D S; Zulch, H. (2015) Clinical indicators of occult musculoskeletal pain in aggressive dogs, The Veterinary Record; London, Vol. 176:18
2 Belshaw, Z., Dean, R., Asher, L. (2020) Could it be osteoarthritis? How dog owners and veterinary surgeons describe identifying canine osteoarthritis in a general practice setting, Preventive Veterinary Medicine, Volume 185
3 Landsberg, G.M., Nichol, J., Araujo, J.A. (2012) Cognitive Dysfunction Syndrome: A Disease of Canine and Feline Brain Aging, Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice, Vol 42:4, pp. 749-768